زمان مطالعه: < 1 دقیقه ساده‏اندیشی است اگر بگوییم آنچه مأمون را به این کار برانگیخته، وفای به نذر خود بوده، که اگر بر برادر مخلوعش امین پیروز شود، خلافت را به فاضلترین مردان خاندان ابی‏طالب منتقل کند، چنان که شیخ صدوق چنین گفته است و همان طوری که پیش از این ذکر کردیم، مأمون این سخن را در پاسخ فضل بن سهل و برادرش

زمان مطالعه: < 1 دقیقه اگر بپذیریم که مأمون در تصمیم برای کناره‏گیری از خلافت، و پیشنهاد قبول آن به امام رضا علیه‏السلام و همچنین در موضوع ولایتعهدی، بی‏غرض و صادق بوده، باید بتوانیم پرسشهای زیرا را، که با این اعتقاد تناقض دارد پاسخ گوییم. 1 – چرا مأمون به فرستاده خود دستور داد که به مدینه رود، و امام علیه‏السلام را تحت‏الحفظ به مرو

زمان مطالعه: < 1 دقیقه توجه به مقتضیات عمومی، و هشیاری سیاسی، و روش محتاطانه و دوراندیشانه‏ی مأمون گویای این است، که موضوع ولایتعهدی را مأمون خود ابداع و پیشنهاد کرده است، چنان که روایت گذشته بر آن صراحت دارد، و فضل بن سهل کوشیده، با بزرگ جلوه دادن نتایج بدی که بر این عمل مترتب است، او را از این کار بازدارد، لیکن در

زمان مطالعه: 2 دقیقه دور است که از این موضوع ولایتعهدی، پدیده و اندیشه فضل باشد، بویژه این که او از تربیت‏یافتگان خاندان برمک و پیروان آنهاست(1)، و برمکیان هم به انحراف از علویان و دشمنی با آنان معروفند، در این صورت چگونه ممکن است، موضوع ولایتعهدی امام رضا علیه‏السلام را فضل به مأمون پیشنهاد کرده باشد، مگر این که وضع سیاست عمومی ایجاب

زمان مطالعه: < 1 دقیقه در برابر آنچه گفته شد ریان بن صلت حدیث می‏کند که: بیشتر مردمی که با امام رضا علیه‏السلام بیعت کردند، از فرماندهان و توده مردم و کسانی بودند، که رغبتی به این امر نداشتند، و می‏گفتند این امر به تدبیر فضل بن سهل ذوالریاستین انجام گرفته است، این سخن به گوش مأمون رسید، نیمه شب در پی من فرستاد، و

زمان مطالعه: 2 دقیقه ما هنگامی که رفتار امام علیه‏السلام را با فضل، و نظر آن حضرت را درباره او مورد بررسی قرار می‏دهیم، و ملاحظه می‏کنیم که امام علیه‏السلام مأمون را بیم می‏دهد، از این که زمام امور حکومت را به دست فضل بسپارد، ناگزیزیم رأی کسانی راکه اندیشه ولایتعهدی حضرت رضا علیه‏السلام را، از افکار و تدابیر سیاسی مأمون می‏دانند ترجیح دهیم.