زمان مطالعه: 4 دقیقه هنگامی که امام علیه‏السلام از نوفلی پرسید چه انگیزه‏ای باعث شده که مأمون آن حضرت را به مناظره با اینها، دعوت کرده است در پاسخ از امام علیه‏السلام خواست که از مناظره و بحث با امثال اینها دوری فرماید. مأمون از جاثلیق رئیس اسقفها، و رأس‏الجالوت دانشمند برجسته یهود، و رؤسای صابیها و بزرگترین هیربد و رئیس و دانشمند هندوها

زمان مطالعه: 3 دقیقه امام علیه‏السلام پس از مناظره و گفتگو با رؤسای ادیان و سران فرقه‏ها، رو به حاضران مجلس فرمود تا هر کدام پرسشی دارند، مطرح کنند، اما همه سر به زیر انداخته سکوت اختیار کردند، در این میان عمران صابی که از بزرگترین متکلمان زمان خویش بود جلو آمد، و از چگونگی اثبات وجود پروردگار پرسش کرد، دامنه گفتگو میان امام

زمان مطالعه: < 1 دقیقه مأمون از امام علیه‏السلام درخواست کرد، در مجلس دیگری که تشکیل داده بود حضور یابد، و با سلیمان مروزی متکلم خراسان مناظره فرماید، گفتگوی امام علیه‏السلام در این مجلس در پیرامون مسائل معروف چندی بود که همواره مورد بحث متکلمان است و سخن از مسأله «بداء» آغاز شد، امام علیه‏السلام معنای درست آن را بیان و فرمود: علم خداوند عزوجل

زمان مطالعه: < 1 دقیقه امام علیه‏السلام بر موضوع بدا به صورتی که مورد تأیید اهل‏بیت علیه‏السلام است نخست به قرآن استدلال می‏کند که خداوند متعال در آن فرموده است فتول عنهم فما أنت بملوم(1) و این دلالت دارد بر این که خداوند اراده فرمود آنان را از میان بردارد و هلاک سازد، سپس از نظر خلق برای خداوند متعال بدا حاصل شده و فرموده

زمان مطالعه: < 1 دقیقه پس از آن رشته گفتگو، به ازلیت و حدوث اراده کشیده شد، امام علیه‏السلام با ابطال نظریه ازلی بودن اراده، حدوث آن را اثبات فرمود، و آنچه را با این نظر تناقض دارد، و نیز اشکالاتی را که احیانا به ذهن هر انسانی می‏رسد توضیح داد. آن چنان که امام علیه‏السلام بیان می‏فرماید: اراده فعلی از افعال باری تعالی است،

زمان مطالعه: 2 دقیقه سخنان مروزی در مناظره‏اش با امام علیه‏السلام براساس جدل دور می‏زد، و انعطاف‏پذیری نداشت، او پس از این که از امام علیه‏السلام می‏پذیرفت، که اراده از مقوله فعل است، دوباره این را انکار می‏کرد و مدعی می‏شد که صفت است و به همین گونه چیزی را اعتراف و تصدیق می‏کرد سپس خلاف آن را می‏گفت. از این رو می‏بینیم امام