روزی در مجلسی مأمون وارد شد و فضل بن سهل هم در آن جا بود راجع به روز و شب سخن به میان آمد که کدام جلوتر آفریده شده اند فضل بن سهل(1) ذوالرّیاسَتَیْنِ از امام هشتم علیه السلام این مطلب را پرسید امام فرمودند: می خواهی تو را از قرآن پاسخ دهم یا از علم حساب فضل بن سهل گفت: نخست از حساب جواب می خواهم.
امام فرمودند: شما می گویید که برج سرطان طالع دنیا است در حالی که کواکب در برج شرف خود بودند، فضل بن سهل گفت: چرا؟ فرمودند: پس باید زحل در میزان باشد و مشتری درسرطان و مرّیخ در جدی و زهره درحوت و قمر در برج ثور و جای آفتاب میانه ی وسطِ السّماء در برج حمل و این نمی باشد مگر در روز. فضل گفت: بسیار جواب خوبی.
از قرآن جواب دهید؟ امام رضا علیه السلام فرمودند: خداوند درآیه ی 40 سوره ی یس می فرماید: “نه خورشید را سزد که به ماه رسد و نه شب را که بر روز پیشی گیرد” یعنی تقدّم و سبقت گرفتن روز بر شب. “لَا لشَّمْسُ یَنْبَغی لَها اَنْ تُدْرِکَ القَمَرَ وَ لاَ اللَّیْلُ سابِقُ النَهارِ وَکُلٌّ فِی فَلَک یَسْبَحُونَ “.
امام رضا علیه السلام هم از علم نجوم پاسخ دادند و هم از قرآن که ابتدای دنیا با روز
شروع شده.
1) چون فضل بن سهل هم صدراعظم مأمون و هم فرمانده ی کلّ نیروهای مسلّح او بود به او ذوالرّیاستَیْن می گفتند یعنی دارای دو ریاست. و مؤلّف کتاب لَطائِف الطّوائِفْ یعنی مولانا فخرالدّین علی صفیّ و متوفّی به سال 939 قمری در معنی ذوالرّیاستین می گوید: (صاحب سیف و قلم) که سیف معنی بالاترین قدرت نظامی، و قلم هم بالاترین قدرت اداری را می دهد.
