چون امام رضا علیه السلام در مجلس مأمون حضور یافتند وگروهی از دانشمندان عراق و خراسان هم در آن انجمن حضور داشتند، مأمون رو به حاضران گفت: معنی این آیه را به من خبر دهید “ثُمَّ اَوْرَثْنَا الکتابَ الذینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا”.(1)
“سپس ارث دادیم کتاب را به افرادی که از بنده های خود که آن ها را برگزیدیم ” علما همه گفتند: مقصود خدا از بندگانِ برگزیده “همه ی امّت ” هستند.
مأمون به امام هشتم علیه السلام گفت: یا ابا الحسن شما چه می فرمائید؟
امام در پاسخ فرمودند: چنان که این ها می گویند من نمی گویم بلکه می گویم مقصود خداوند تبارک و تعالی از بندگانِ برگزیده به ویژه عترتِ طاهره و خاندان
پیامبر است.
مأمون گفت: برای چه؟ مقصود عترت است و همه ی امّت نمی باشد.
حضرت امام رضا علیه السلام فرمودند: اگر مقصود همه ی امّت باشند باید همه به بهشت روند زیرا خداوند دردنبال آن آیه فرماید: فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِق بِالخَیْراتِ بِاِذْنِ اللهِ. “برخی ازآن ها بخود ستم کنند و برخی به میانه روی رفتار نمایند و برخی با اجازه ی خدا به هرکار خیری سبقت جویند”. این است آن فضیلت بزرگ. سپس همه را اهل بهشت قرار داده و فرموده است: جَنّات عَدْنٍ یَدْخُلُونَها بهشت های عدنی که در آن وارد شوند با اجازه ی خدا این است آن فضیلت بزرگ سپس همه را اهل بهشت قرارداده و فرموده است: جَناتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَها بهشت های عدنی که درآن درآیند.
بنابراین وراثت مخصوص عترت طاهره است نه دیگران سپس حضرت فرمودند: (عِتْرَتْ) همان افرادی هستند که خدا آن ها را در قرآن وصف نموده و چنین فرموده: همانا خداوند می خواهد پلیدی را از شما خاندان ببرد و شما را به خوبی پاک گرداند اِنَما یرید اللهَ لِیُذْهِب عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ البَیْتِ وَ یُطَهرَکُمْ تَطهیرا(2) و همانا که رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره ی آن ها فرموده اند: راستی من در میان شما ثقَلَیْنِ(3) را به جای خود می گذارم که کتاب خدا و خاندان و اهل بیت من آن دو هستند. هرگز از هم جدا نشوند تا درسر حوض به من برسند شما بنگرید پس ازمن درباره ی آن دو چه می کنید ای مردم به آن ها چیزی نیاموزید زیر آن ها از شما داناترند.
علما گفتند: یا ابا الحسن به ما بگویید که عترت همان آل است یا جز آل می باشند؟ امام رضا علیه السلام فرمودند: عترت همان آل می باشند. علما گفتند: از رسول خدا صلی الله علیه و آله خبر رسیده که فرموده: امّت من همه آل من هستند و اینان همه یاران پیامبر می باشند.
بر طبق خبر معروف که نمی توان آن را انکارکرد می گوید: آل محمّد “امّت ” او هستند.
امام پرسیدند: به من بگوئید صدقه بر آل محمّد حرام است یا نه؟
گفتند: آری حرام است. امام فرمودند: آیا صدقه بر همه ی امّت حرامست؟
گفتند: نه.
امام پس از پاسخ آن ها چنین فرمودند: “این است فرق میان امّت و آل او”، وای بر شما به کجا رفتید؟
شما به قرآن پشت نمودید. شما بر خود زیاد روی کردید، آیا نمی دانید که روایت در ظاهر خود درباره ی برگزیده های هدایت یافته اند نه درباره ی دیگران؟
1) سوره ی فاطر آیه ی 32.
2) سوره ی احزاب آیه ی 32.
3) اِنّی تارِک فیکُمُ الثَّقَلَیْن کتابُ اللهِ وَ عِتْرَتی. و معنی ثَقَلَین این است: دو چیز نفیس و خطیر، سِیدُ الثَّقَلَئنِ یعنی حضرت رسول خدَا صلی الله علیه و آله- امام ثقلین: حضرت علی علیه السلام و دیگر امامان دوازده گانه شیعه.
