قال الامام علی بن موسی الرضا صلوات الله و سلامه علیه:
1 – من زار قبر الحسین علیهالسلام بشط الفرات، کان کمن زار الله فوق عرشه.(1)
فرمود: هر – مؤمنی – که قبر امام حسین علیهالسلام را کنار شط فرات در کربلاء زیارت کند همانند کسی است که خداوند متعال را بر فراز عرش زیارت کرده باشد. 2 – کتب علیهالسلام: أبلغ شیعتی: إن زیارتی تعدل عندالله عزوجل ألف حجة، فقلت لأبی جعفر علیهالسلام: ألف حجة؟!
قال: إی و الله، و ألف ألف حجة، لمن زاره عارفا بحقه.(2)
به یکی از دوستانش نوشت: به دیگر دوستان و علاقمندان ما بگو: ثواب زیارت – قبر – من معادل است با یک هزار حج.
راوی گوید: به امام جواد علیهالسلام عرض کردم: هزار حج برای ثواب زیارت پدرت می‌باشد؟!
فرمود: بلی، هر که پدرم را با معرفت در حقش زیارت نماید، هزار هزار – یعنی یک میلیون – حج ثواب زیارتش می‌باشد.
3 – قال علیهالسلام: أول ما یحاسب العبد علیه، الصلاة، فإن صحت له الصلاة صح ماسواها، و إن ردت رد ماسواها.(3)
فرمود: اولین عملی که از انسان مورد محاسبه و بررسی قرار میگیرد نماز است، چنانچه صحیح و مقبول واقع شود، بقیهی اعمال و عبادات نیز قبول میگردد وگرنه مردود خواهد شد.
4 – قال علیهالسلام: للصلاة أربعة آلاف باب.(4)
فرمود: نماز دارای چهار هزار جزء و شرط می‌باشد.
5 – قال علیهالسلام: الصلاة قربان کل تقی.(5)
فرمود: نماز، هر شخص باتقوا و پرهیزکار را – به خداوند متعال – نزدیککننده است.
6 – قال علیهالسلام: یؤخذ الغلام بالصلاة و هو ابن سبع سنین.(6)
7 – قال علیهالسلام: فرض الله علی النساء فی الوضوء أن تبدء المرئة بباطن ذراعها و الرجال بظاهر الذراع.(7)
فرمود: خداوند در وضو بر زنان لازم دانسته است که از جلوی آرنج دست، آب بریزند و مردان از پشت آرنج.(این عمل از نظر فتوای مراجع تقلید مستحب می‌باشد (.
8 – قال علیهالسلام: رحم الله عبدا أحیی أمرنا، قیل: کیف یحیی أمرکم؟
قال علیهالسلام: یتعلم علومنا و یعلمها الناس.(8)
فرمود: رحمت خدا بر کسی باد که أمر ما را زنده نماید، سؤال شد: چگونه؟ حضرت پاسخ داد: علوم ما را فراگیرد و به دیگران بیاموزد.
9 – قال علیهالسلام: لتأمرن بالمعروف، و لتنهن عن المنکر، او لیستعملن علیکم شرارکم، فیدعو خیارکم فلا یستجاب لهم.(9)
فرمود: باید هر یک از شماها امر به معروف و نهی از منکر نمائید، وگرنه شرورترین افراد بر شما تسلط یافته و آنچه که خوبان شما، دعا و نفرین کنند مستجاب نخواهد شد.
10 – قال علیهالسلام: من لم یقدر علی ما یکفر به ذنوبه، فلیکثر من الصلوة علی محمد و آله، فإنها تهدم الذنوب هدما.(10)
فرمود: کسی که توان جبران گناهانش را ندارد، زیاد بر حضرت محمد و اهلبیتش علیهمالسلام صلوات و درود فرستد، که همانا گناهانش – اگر حقالناس نباشد – محو و نابود گردد.
11 – قال علیهالسلام: الصلوة علی محمد و آله تعدل عندالله عزوجل التسبیح و التهلیل و التکبیر.(11)
فرمود: فرستادن صلوات و تحیت بر حضرت محمد و اهلبیت آن حضرت علیهمالسلام در پیشگاه خداوند متعال، پاداش گفتن«سبحان الله، لا إله إلا الله، الله اکبر» را دارد.
12 – قال علیهالسلام: لو خلت الأرض طرفة عین من حجة لساخت بأهلها.(12)
فرمود: چنانچه زمین لحظهای خالی از حجت خداوند باشد، اهل خود را در خود فرومیبرد.
13 – قال علیهالسلام: علیکم بسلاح الأنبیاء، فقیل له: و ما سلاح الأنبیاء؟ یا ابن رسول الله! فقال علیهالسلام: الدعاء.(13)
فرمود: بر شما باد به کارگیری سلاح پیامبران، به حضرت گفته شد: سلاح پیغمبران علیهمالسلام چیست؟
در جواب فرمود: توجه به خداوند متعال؛ و دعا کردن و از او کمک خواستن می‌باشد.
14 – قال علیهالسلام: صاحب النعمة یجب علیه التوسعة علی عیاله.(14)
فرمود: هر که به مقداری که در توانش می‌باشد، باید برای اهل منزل خود انفاق و خرج کند.
15 – قال علیهالسلام: المرض للمؤمن تطهیر و رحمة و للکافر تعذیب و لعنة، و إن المرض لا یزال بالمؤمن حتی لا یکون علیه ذنب.(15)
فرمود: مریضی، برای مؤمن سبب رحمت و آمرزش گناهانش می‌باشد و برای کافر عذاب و لعنت خواهد بود.
سپس افزود: مریضی، همیشه همراه مؤمن است تا آن که از گناهانش چیزی باقی نماند و پس از مرگ آسوده و راحت باشد.
16 – قال علیهالسلام: إذا اکتهل الرجل فلا یدع أن یأکل باللیل شیئا، فإنه أهدء لنومه، و أطیب للنکهة.(16)
فرمود: وقتی که مرد به مرحلهی پیری و کهولت سن برسد، حتما هنگام شب – قبل از خوابیدن – مقداری غذا تناول کند که برای آسودگی خواب مفید است، همچنین برای همخوابی و زناشوئی سودمند خواهد بود.
17 – قال علیهالسلام: إنما یراد من الإمام قسطه و عدله، إذا قال صدق، و إذا حکم عدل، و إذا وعد أنجز.(17)
فرمود: همانا از امام و راهنمای جامعه، مساوات و عدالت خواسته شده است که در سخنان صادق، در قضاوتها عادل و نسبت به وعدههایش وفا نماید.
18 – قال علیهالسلام: لا یجمع المال إلا بخمس خصال: ببخل شدید، و أمل طویل، و حرص غالب، و قطیعة الرحم، و إیثار الدنیا علی الآخرة.(18)
فرمود: ثروت، انباشته نمیگردد مگر با یکی از پنج خصلت:
بخیل بودن، آرزوی طول و دراز داشتن، حریص بر دنیا بودن، قطع صلهی رحم کردن، آخرت را فدای دنیا کردن.
19 – قال علیهالسلام: لو أن الناس قصروا فی الطعام، لاستقامت أبدانهم.(19)
فرمود: چنانچه مردم خوراک خویش را کم کنند و پرخوری ننمایند، بدنهای آنها دچار امراض مختلف نمیشود.
20 – قال علیهالسلام: من خرج فی حاجة و مسح وجهه بماء الورد لم یرهق وجهه قتر و لا ذلة.(20)
فرمود: هر کس هنگام خروج از منزل برای حوایج زندگی خود، صورت خویش را با گلاب خوشبو و معطر نماید، دچار ذلت و خواری نخواهد شد.
21 – قال علیهالسلام: إن فی الهندباء شفاء من ألف داء، ما من داء فی جوف الإنسان إلا قمعه الهندباء.(21)
فرمود: گیاه کاسنی شفای هزار نوع درد و مرض است، کاسنی هر نوع مرضی را در درون انسان ریشهکن مینماید.
22 – قال علیهالسلام: السخی یأکل طعام الناس لیأکلوا من طعامه، و البخیل لا یأکل طعام الناس لکیلا یأکلوا من طعامه.(22)
فرمود: افراد سخاوتمند از خوراک دیگران استفاده میکنند تا دیگران هم از امکانات ایشان بهره گیرند و استفاده کنند؛ ولیکن افراد بخیل از غذای دیگران نمیخورند تا آنها هم از غذای ایشان نخورند.
23 – قال علیهالسلام: شیعتنا المسلمون لأمرنا، الآخذون بقولنا، المخالفون
لأعدائنا، فمن لم یکن کذلک فلیس منا.(23)
فرمود: شیعیان ما کسانی هستند که تسلیم امر و نهی ما باشند، گفتار ما را سرلوحهی زندگی – در عمل و گفتار – خود قرار دهند، مخالف دشمنان ما باشند و هر که چنین نباشد از ما نیست.
24 – قال علیهالسلام: من تذکر مصابنا، فبکی و أبکی لم تبک عینه یوم تبکی العیون، و من جلس مجلسا یحیی فیه أمرنا لم یمت قلبه یوم تموت القلوب.(24)
فرمود: هر که مصائب ما – اهلبیت عصمت و طهارت – را یادآور شود و گریه کند یا دیگری را بگریاند، روزی که همه گریان باشند او نخواهد گریست، و هر که در مجلسی بنشیند که علوم و فضائل ما گفته شود همیشه زنده دل خواهد بود.
25 – قال علیهالسلام: المستتر بالحسنة یعدل سبعین حسنة، و المذیع بالسیئة مخذول، و المستتر بالسیئة مغفور له.(25)
فرمود: انجام دادن حسنه و کار نیک به صورت مخفی، معادل هفتاد حسنه است؛ و آشکار ساختن گناه و خطا موجب خواری و پستی میگردد و پوشاندن و آشکار نکردن خطا و گناه موجب آمرزش آن خواهد بود.
26 – أنه سئل ما العقل؟ فقال علیهالسلام: التجرع للغصة، و مداهنة الأعداء، و مداراة الأصدقاء.(26)
از امام رضا علیهالسلام سؤال شد که عقل و هوشیاری چگونه است؟
حضرت در جواب فرمود: تحمل مشکلات و ناملایمات، زیرک بودن و حرکات دشمن را زیر نظر داشتن، مدارا کردن با دوستان می‌باشد – که اختلاف نظرها سبب فتنه و آشوب نشود-.
27 – قال علیهالسلام: ما بعث الله نبیا إلا بتحریم الخمر، و أن یقر بأن الله یفعل ما یشاء.(27)
فرمود: خداوند هیچ پیغمبری را نفرستاده مگر آن که در شریعت او شراب و مسکرات حرام بوده است، همچنین هر یک از پیامبران معتقد بودند که خداوند هر آنچه را اراده کند انجام میدهد.
28 – قال علیهالسلام: لا تترکوا الطیب فی کل یوم، فإن لم تقدروا فیوم و یوم، فإن لم تقدروا ففی کل جمعة.(28)
فرمود: سعی نمائید هر روز، از عطر استفاده نمائید و اگر نتوانستید یک روز در میان، و اگر نتوانستید پس هر جمعه خود را معطر و خوشبو گردانید(با رعایت شرائط زمان و مکان (.
29 – قال علیهالسلام: إذا کذب الولاة حبس المطر، و إذا جار السلطان هانت الدولة، و إذا حبست الزکاة ماتت المواشی.(29)
فرمود: هرگاه والیان و مسئولان حکومت دروغ گویند باران نمیبارد، و اگر رئیس حکومت، ظلم و ستم پایههای حکومتش سست و ضعیف میگردد؛
و چنانچه مردم زکات – و خمس مالشان را – نپردازند چهارپایان میمیرند.
30 – قال علیهالسلام: الملائکة تقسم أرزاق بنی آدم ما بین طلوع الفجر الی طلوع الشمس، فمن نام فیما بینهما نام عن رزقه.(30)
فرمود: مابین طلوع سپیدهی صبح تا طلوع خورشید ملائکهی الهی ارزاق انسانها را سهمیهبندی مینمایند، هر کس در این زمان بخوابد غافل و محروم خواهد شد.
31 – قال علیهالسلام: من فرج عن مؤمن فرج الله قلبه یوم القیامة.(31)
فرمود: هر کس مشکلی از مؤمنی را برطرف نماید و او را خوشحال سازد، خداوند او را در روز قیامت خوشحال و راضی میگرداند.
32 – قال علیهالسلام: إنا لنعرف الرجل إذا رأیناه بحقیقة الایمان و بحقیقة النفاق.(32)
فرمود: همانا ما اهلبیت عصمت و طهارت چنانچه شخصی را بنگریم، ایمان و اعتقاد او را میشناسیم که اعتقادات درونی و افکار او چگونه است.
33 – قال علیهالسلام: لا یکون المؤمن مؤمنا الا أن یکون فیه ثلاث خصال: سنة من الله و سنة من نبیه و سنة من ولیه، أما السنة من الله فکتمان السر، أما السنة من نبیه مداراة الناس، اما السنة من ولیه فالصبر علی النائبة.(33)
فرمود: مؤمن، حقیقت ایمان را درک نمیکند مگر آن که 3 خصلت را دارا باشد:
خصلتی از خداوند، که کتمان اسرار افراد باشد، خصلتی از پیغمبر اسلام صلی الله علیه و اله و سلم که مدارا کردن با مردم باشد، خصلتی از ولی خدا که صبر و شکیبائی در مقابل شدائد و سختیها را داشته باشد.
34 – قال علیهالسلام: إن الصمت باب من أبواب الحکمة، یکسب المحبة، إنه دلیل علی کل خیر.(34)
فرمود: همانا سکوت و خاموشی راهی از راههای حکمت است، سکوت موجب محبت و علاقه میگردد، سکوت راهنمائی برای کسب خیرات می‌باشد.
35 – قال علیهالسلام: من السنة التزویج باللیل، لأن الله جعل اللیل سکنا، و النساء إنما هن سکن.(35)
فرمود: بهترین وقت برای تزویج و زناشوئی شب است که خداوند متعال شب را وسیلهی آرامش و سکون قرار داده، همچنین زنان آرامبخش و تسکیندهنده میباشند.
36 – قال علیهالسلام: ما من عبد زار قبر مؤمن، فقرأ علیه«إنا أنزلناه فی لیلة القدر» سبع مرات، إلا غفر الله له و لصاحب القبر.(36)
فرمود: هر بندهای از بندگان خداوند بر قبر مؤمنی جهت زیارت حضور یابد و هفت مرتبه سورهی مبارکه – إنا أنرلناه – را بخواند، خداوند متعال گناهان او و صاحب قبر را مورد بخشش و آمرزش قرار میدهد.
37 – قال علیهالسلام: الأخ الأکبر بمنزلة الأب.(37)
فرمود: برادر بزرگ جانشین و جایگزین پدر خواهد بود.
38 – قال علیهالسلام: انما تغضب لله عزوجل، فلا تغضب له بأکثر مما غضب علی نفسه.(38)
فرمود: چنانچه در موردی خواستی غضب کنی و برای خدا برخورد نمائی، پس متوجه باش که غضب و خشم خود را در جهت و محدودهی رضایت و خوشنودی خداوند، اعمال کن.
39 – قال علیهالسلام: خیر الأعمال الحرث، تزرعه فیأکل منه البر و الفاجر، أما البر فما أکل من شییء إستغفر لک، و أما الفاجر فما أکل منه من شییء لعنه، و یأکل منه البهائم و الطیر.(39)
فرمود: بهترین کارها، شغل کشاورزی است، چون که در نتیجه کشت و تلاش، همهی انسانهای خوب و بد از آن استفاده میکنند.
اما استفادهی خوبان سبب آمرزش گناهان می‌باشد، ولی استفادهی افراد فاسد و فاسق موجب لعن ایشان خواهد شد، همچنین تمام پرندهها و چرندگان از تلاش و نتیجهی کشت بهرهمند خواهند شد.
40 – قال علیهالسلام: من ترک السعی فی حوائجه یوم عاشوراء، قضی الله له حوائج الدنیا و الآخرة، و قرت بنا فی الجنان عینه.(40)
فرمود: هر کس روز عاشورای امام حسین علیهالسلام، دنبال کسب و کار نرود(و مشغول عزاداری و حزن و اندوه گردد)، خداوند متعال خواستهها و حوائج دنیا و آخرت او را برآورده مینماید؛ و در بهشت چشمش به دیدار ما – اهلبیت عصمت و طهارت علیهمالسلام – روشن میگردد.
1) مستدرک الوسائل: ج 10، ص 250، ح 38.
2) مستدرک الوسائل: ج 10، ص 359، ح 2.
3) مستدرک الوسائل: ج 3، ص 25، ح 4.
4) تهذیب الأحکام: ج 2، ص 242، ح 957.
5) وسائل الشیعة: ج 4، ص 43، ح 4469.
6) وسائل الشیعة: ج 21، ص 460، ح 27580.
7) وسائل الشیعة: ج 1، ص 467، ح 1238.
8) بحارالأنوار: ج 2، ص 30، ح 13.
9) الدرة الباهة: ص 38، س 3، بحار: ج 75، ص 354، ح 10.
10) جامع الأخبار: ص 59، بحارالأنوار: ج 91، ص 47، ح 2.
11) أمالی شیخ صدوق: ص 68، بحارالأنوار: ج 91، ص 47، ضمن ح 2.
12) علل الشرایع: ص 198، ح 21.
13) بصائر الدرجات: جزء 6، ص 308، باب 8، ح 5.
14) وسائل الشیعة: ج 21، ص 540، ح 27807.
15) بحارالأنوار: ج 78، ص 183، ح 35، ثواب الأعمال: ص 175.
16) محاسن برقی: ص 422، ح 208.
17) الدرة الباهرة: ص 37، س 13، بحار: ج 75، ص 354، س 5.
18) وسائل الشیعة: ج 21، ص 561، ح 27873.
19) مستدرک الوسائل: ج 2، ص 155، ح 30.
20) مصادقة الإخوان شیخ صدوق: ص 52، ح 1.
21) وسائل الشیعة: ج 25، ص 183، ح 31693.
22) مستدرک الوسائل: ج 15، ص 358، ح 8.
23) جامع أحادیث الشیعة: ج 1، ص 171، ح 234، بحار: ج 65، ص 167، ح 24.
24) وسائل الشیعة: ج 14، ص 502، ح 19693.
25) وسائل الشیعة: ج 16، ص 63، ح 20990.
26) أمالی شیخ صدوق: ص 233، ح 17.
27) بحارالأنوار: ج 4، ص 97، ح 3.
28) مستدرک الوسائل: ج 6، ص 49، ح 6.
29) أمالی شیخ طوسی: ص 82، مستدرک الوسائل: ج 6، ص 188، ح 1.
30) وسائل الشیعة: ج 6، ص 497، ح 6533.
31) اصول کافی: ج 2، ص 160، ح 4، وسائل الشیعة: ج 16، ص 372، ح 6.
32) اعلام الوری: ج 2، ص 70، بصائر الدرجات: جزء 8، ص 308، ح 5.
33) بحارالأنوار: ج 75، ص 334، ح 1، مستدرک الوسائل: ج 9، ص 37، ح 10138.
34) مستدرک الوسائل: ج 9، ص 16، ح 10073.
35) وسائل الشیعة: ج 3، ص 91، ح 22040.
36) من لا یحضره الفقیه: ج 1، ص 115، ح 541، وسائل الشیعة: ج 3، ص 227، ح 3479.
37) وسائل الشیعة: ج 20، ص 283، ح 25636.
38) عیون أخبار الرضا علیهالسلام: ج 1، ص 292، ح 44.
39) الکافی: ج 5، ص 260، ح 5.
40) عیون أخبار الرضا علیهالسلام: ج 1، ص 299، ح 57.
