مأمون به طرق مختلف کوشش داشت که امام رضا علیهالسلام را در معرکه مناظرات و مباحثاتی که با سایر فرقهها و صاحبان ادیان و مذاهب مختلف برپا میشد، وارد گرداند، او مجالسی برای بحث درباره مسائلا علمی و مشکلات فکری ترتیب میداد، و برجستهترین دانشمندان و برترین متفکران زمان و همچنین سران زندیقان و اصحاب جدل و مناظره را در این مجالس گرد میآورد، و اینها کسانی بودند که سطوت و قدرت علمی آنها بیمانگیز، و مغالطههای پیچیده و خصمانه آنها که راه را بر دلیل و حجت میبست ترسآور بود، و تشکیکات تند آنها دلیل و برهان را سست و ناچیز میکرد. اما امام علیهالسلام به سبب تملک نیروی عظیم علمی، در تمام این مجالس بر حریفان و دشمنانش پیروز بود، بدون این که آن حضرت خود را وارد مغالطات جدلی کند، چنان که برخی از مناظرهکنندگان برای که بنای حجت خصم را ویران کنند، و قوت استدلال او را از میان ببرند بدان پناه میبردند، ولی آن حضرت با بیانی معجزهآسا و روشی روشن و رهگشا، به دلائل مطمئن خود در اثبات حق، تکیه میفرمود.