سختگیری خلفا نسبت به ائمه

خلفای همزمان ائمه علیهم‏السلام اعم از امویها و عباسیها همواره می‏کوشیده‏اند، این چنین آزادی عمل را از امامان علیهم‏السلام بگیرند، و آنها را در محدوده‏ای محصور، و کلیه حرکات و سکنات آنان را دقیقا بازرسی کنند، و همگی اعمال و رفتار آنها را تحت مراقبت و جاسوسی قرار دهند، تا آن جا که اگر کسی مذهب خود را به ائمه علیهم‏السلام نسبت می‏داد، عمل او جنایت بزرگی به شمار می‏آمد و مورد عقوبت و کیفر قرار می‏گرفت، و کشته و یا تبعید می‏شد، و این فشار و تضییق به قدری بالا گرفت که پیروان مخلص ائمه علیهم‏السلام مذهب و رابطه خود را پوشیده می‏داشتند، و از اظهار امر آنان هراسناک بودند، و اگر برای یکی از امامان علیهم‏السلام مجالی فراهم می‏شد که امامت خود را آشکار کند، چون بر جان او بیمناک می‏شدند، و خطر را متوجه او می‏دیدند، درخواست می‏کردند که از دعوت آشکارا خودداری فرماید، چنان که از امام رضا علیه‏السلام هنگامی که پس از پدرش امامت خود را علنی اظهار فرمود این درخواست را کردند.

ائمه علیهم‏السلام از نهضتهای علویان در برابر حکومت امویان و عباسیان که با دوران زندگی آنان همزمان بود، تجربه فراوان داشتند، و چنان که می‏دانیم اگر چه برخی از این جنبشها توانست بر بخش وسیعی از سرزمینهای اسلامی استیلا یابد، مانند قیام محمد و ابراهیم فرزندان عبدالله بن الحسن ولی اکثر این نهضتها به شکست و هزیمت انجامید.