مدت 35 سال امامت امام کاظم علیهالسلام با حوادث و فراز و فرودهای سیاسی آمیخته بود و آن حضرت با کمال قاطعیت، موضع سیاسی خود را مشخص و در برابر طاغوتهای معاصر، یعنی منصور دوانیقی، مهدی عباسی، هادی عباسی، و هارونالرشید، ایستادگی نمودند. امام هشتم در تمام این مدت، در کنار پدر، از آرمان پدر دفاع میکردند و دستیار و پشتوانهی استوار پدر در حوادث سیاسی بودند و در غمها و رنجهای امام کاظم علیهالسلام شرکت داشتند. هنگامی که امام کاظم علیهالسلام در سال 179 ه. ق به دستور هارون دستگیر و زندانی شدند، حضرت رضا در مدینه بودند و به جای پدر به رسیدگی امور میپرداختند و نقش بسیار مهمی در نگهبانی فرهنگ و فقه تشیع و حفظ شاگردان پدر و تشکل شیعه داشتند. حضرت به امور فرهنگی، اجتماعی و مذهبی آنها رسیدگی میکرند و به سؤالات آنها پاسخ میدادند.
یکی از شیعیان به نام «حسن بن شاذان» که از سوی طرفداران دولت عباسی مورد آزار قرار گرفته بود، نامهای برای حضرت علی بن موسی الرضا علیهالسلام فرستاد و در ضمن آن از آزار دشمنان شکایت کرد. امام در پاسخ چنین نوشتند: خداوند با دوستان ما عهد و پیمان بسته که در برابر دولت باطل، صبر و مقاومت کنند؛ طبق فرمان خدا، صبر و استقامت کن.
سپس در ادامه از انتقام حضرت مهدی قائم آل محمد سخن به میان
آوردند که هم مایهی دلگرمی دوستان بود و هم هشداری به مخالفان؛ آنگاه که فرمودند:
هر گاه سرور خلایق (حضرت مهدی) قیام کند، مخالفان (در برابر حکومت او به قدری ذلیل شوند که) میگویند: ای وای بر ما! چه کسی ما را از خوابگاهمان برانگیخت؟ (آری) این همان است که خدای رحمان وعده داده است(1) و فرستادگان او راست گفتهاند.(2)
1) – یس، 52.
2) نگاهی به زندگی حضرت رضا علیهالسلام، ص 22؛ به نقل از روضه الکافی، ص 247.
