لقب مشهور آن بزرگوار، رضا و کنیهاش ابوالحسن و نام مبارکش علی است، اما القاب دیگری نیز در کتابهای معتبر آمده است؛ مانند: صابر، فاضل، رضی، وفی، قرة عین المؤمنین، سلطان السلاطین، شمسالشموس، غریب الغربا، غوث اللهفان، امام الرئوف، عالم آل محمد، ضامن آهو، قبلهی هفتم، امام هشتم، سراج الله، نورالهدی، مکیدة الملحدین، کفو الملک، کافیالخلق، رب السریر، رب التدبیر، صدیق و…، که از این همه تعدادی را انتخاب و دربارهی آن توضیحاتی میآوریم.
صابر و فاضل: حلم و صبر و دانش ایشان، صفحات تابناک تاریخ اسلام را روشن نموده و گویی بردباری، شعار امام، و فضل و فضیلت، آثار آن حضرت بوده است.
وفی و قرة عین المؤمنین: وفای به عهد و پیمان، از صفات برجستهی مؤمنین است و این اوصاف به معنی واقعی کلمه در آن حضرت آشکار
و روشنی چشم مؤمنین بود.
شمس الشموس: پیشوایان دین به ستاره و ماه و خورشید تشبیه شدهاند. در دعای ندبه آمده: کجایند خورشیدهای تابنده و ماههای نور بخشنده و ستارگان درخشنده؟ در عصر امام رضا علیهالسلام خورشید وجود او درخشیدن گرفته و پرتو جمالش همه را حیران نموده بود.
زمین به خاک درت از ره پریشانی++
نهد به هر صباح و مساء آفتاب پیشانی
غریب الغرباء و ضامن غریبان: شاید به دلیل این که امام علیهالسلام از جد و پدران و وطن خویش دور افتادهاند، این لقب به ایشان داده شده است؛ زیرا فرزندان و پدران بزرگوارش، در مدینه و یا نزدیک مدینه گرد هم آمدهاند، اما این خورشید همیشه فروزان به تنهایی نور میبخشند و آسمان ایران اسلامی، مفتخر به وجود منور ایشان است.
غوث اللهفان (فریادرس بیچارگان): امام صادق علیهالسلام فرمودند: خداوند بیرون میآورد از فرزندم موسی، دادرس و فریادرس این امت را و دانش و نور فهم و حکم ایشان را و بهترین فرزندی است که حفظ میکند خداوند به واسطهی او خونها را و اصلاح مینماید جنگها را و التیام میبخشد شکستگیها را؛ به او میپوشد برهنهها را، سیر میکند گرسنهها را و ایمن میسازد ترسناکان را؛ و به واسطهی او نازل میکند باران رحمتش را. آری؛ فرمانبری کنند از او بندگان، و بزرگی و آقایی
یابند به او قبیلهها و افرادی از مردم.(1)
امام الرئوف: پیشوای مهربان است. در زیارت جوادیه آمده است: سلام بر آن امام مهربان؛ آن چنان امامی که برانگیخت سوگ و اندوه جدش حسین علیهالسلام را به «ریان بن شبیب» فرمودند: روز جدم حسین علیهالسلام چشمهای خانوادهی ما را مجروح کرد، اشکهای چشم ما را جاری کرد و اندوه را به ارث تا روز رستاخیز به ما داد.
عالم آل محمد صلی الله علیه و آله: تمام ائمه، وارث علم پیامبر اسلام و دارای علوم اولین و آخرین هستند، ولی این که در آن میان، عالم آل محمد صلی الله علیه و آله حضرت رضا علیهالسلام است، شاید از این نظر بوده که امام علیهالسلام اشاعهی علم نمودند و فرصتی برای آن بزرگوار پیش آمد که توانستند حقایقی را برملا سازند و حجتهای اهل باطل را درهم شکنند و برج و باروی دانشمندان گمراه را درهم کوبند.
1) زندگانی امام هشتم، ص 36.
