تفکر از ثمرهای عقل و فکر کردن شکر نعمت عقل است، چرا که خداوند عقل را برای تفکر انسان مرحمت نموده که به واسطهی آن راه صلاح و فساد را تشخیص دهد و معرفت حقیقی به ذات حقتعالی و آفرینش پیدا کند و با حقیقت معرفت به حقیقت تکامل دست یابد.
حضرت علیّ بن موسی الرّضا صلوات الله علیه در بیان اهمیت تفکر میفرمایند:
«لیست العبادة کثرة الصیام و الصلاة. و انما العبادة کثرة التفکر فی امر الله».(1)
«همانا عبادت، زیادی روزه و نماز نیست، بلکه عبادت زیاد تفکّر کردن در امر و (معرفت) اِلاهی» است.
مؤید فرمایش حضرت امام رضا صلوات الله علیه، حدیثی است از رسول اکرم صلی الله علیه و آله است که میفرمایند:
«فکرة ساعة، خیر من عبادة سنة».(2)
«ساعتی تفکر برتر ار یک سال عبادت است».
آری واقعیّت نیزهمین است؛ چه بسا یک شخصی یک عمر عبادت کند، اما چون در شناخت خدا فکرنکرده، خداوندِ ناقص موهومی را که در ذهن خود ساخته و پرداخته است؛ ولی شخص متفکر، با معرفت کافی نسبت به ذات معبودش دو رکعت نماز کامل به جا میآورد که آن از هفتاد سال عبادت، به مراتب برتر است و در واقع خداوند حقیقی را عبادت کرده، نه مخلوق ذهنش را که چه بسا، با یک بّت چندان تفاوتی ندارد.
1) تحف العقول: ص 466.
2) بحارالأنوار: ج 71 ص 326.
