از جمله واژگانی که در تعریف آن سخنان گوناگونی بیان شده واژه ی زهد و زاهد است.
علیّ بن موسی الرّضا صلوات الله علیه از قول پدر بزرگوارشان موسی بن جعفر صلوات الله علیهما در بیان خصوصیّات زاهد چنین میفرمایند:
از امام صادق علیهالسلام سؤال شد: زاهد در دنیا چه کسی است؟
حضرت فرمودند:
«الذی یترک حلالها مخافة حسابه، و یترک حرامها مخافة عقابه».(1)
«زاهد کسی است که مال حلال دنیا را به خاطر محاسبهی آن و حرام دنیا را به جهت عذاب و عقاب آن ترک میکند».
گفتنی است که در ثروت و دارایی گرچه از حلال هم باشد، مسئولیّت ایجاد میکند و در قبال آن مورد بازخواست قرار میگیرد و اگر خدای ناخواسته آن ثروت از راه حرام بدست آمده باشد در این صورت عذاب و عقاب به یاد ماندنی در پی خواهد داشت.
بنابراین، زهد و تقوا ایجاب میکند که انسان در جمعآوری ثروت و مالاندوزی احتیاط کند؛ زیرا که اگر انسان اموال حلال را هم بیش از حد کفایت خود اندوخته باشد و به افراد نیازمندی هم که در اطراف او و در جامعهی اوهستند و مضطرند بیاعتنایی کند، مؤاخذه خواهد شد.
1) عیون اخبار الرّضا صلوات الله علیه ج 2 ص 312.