گلچینی از سخنان گهربار امام رضا

– همانا خاموشی (کنترل زبان) دری از درهای حکمت است و موجب جلب دوستی می‏شود و راهنمای هر گونه نیکی است.(1)

– دوست هر انسانی عقل و دشمن هر انسانی نادانی است.(2)

– دوستی با مردم، نیمی از عقل است.(3)

– همانا خداوند قیل و قال (کشمکش‏های لفظی بی‏مورد) و تباه نمودن ثروت و تقاضا کردن بسیار را دشمن می‏دارد.(4)

– مؤمن تا سه خصلت نداشته باشد، مؤمن حقیقی نیست: 1. سنتی از پروردگارش؛ 2. سنتی از پیغمبرش؛ 3. سنتی از امامش. اما سنت خدا پرده‏پوشی است؛ سنت پیامبرش خوشرفتاری و مدارا با

مردم است؛ و سنت امامش، صبر کردن در سختی و پریشانی است.(5)

– کسی که به روزی اندک از خداوند خشنود باشد، خداوند از او به عمل کم، خشنود خواهد شد.(6)

– انس گرفتن بی‏حساب و نسنجیده با مردم، شخصیت انسان را از بین می‏برد.(7)

– همنشینی با اشرار و بدکاران، موجب بدبینی نسبت به نیکان و درستکاران می‏شود.(8)

– در قیامت، آن کس که به من نزدیک‏تر است که در دنیا خوش‏ اخلاق‏تر و نسبت به خانواده‏ی خود نیکوکارتر باشد.(7)

– بهترین بندگان آنانند که چون نیکی کنند، خوشحال شوند و چون بدی کنند، آمرزش طلبند و هر گاه چیزی به آنان داده شود، سپاس‏گزارند و هر گاه به بلا دچار گردند، صبر کنند و هر گاه خشم کنند، درگذرند.(9)

– برای بخیل آسایش و برای حسود لذت و برای پادشاهان وفا و برای دروغگو مروت وجود ندارد.(7)

– صله‏ی رحم کن؛ گر چه با جرعه‏ای آب باشد.(7)

– برترین چیزی که بدان صله‏ی رحم می‏شود، خودداری از آزار و اذیت به ارحام است.(7)

– یاری رساندن تو به ضعیف، برتر از صدقه است.(7)

– حقیقت ایمان برای بنده‏ای کامل نمی‏شود، مگر آن که سه خصلت در او باشد: تفقه در دین، برنامه‏ریزی و صبر بر سختی‏ها.(7)

– ایمان چهار پایه دارد: توکل بر خدا و رضا به قضای او و تسلیم شدن به امر خدا و واگذاشتن کار به خدا.(7)

– بزرگوارترین و گرامی‏ترین خوبی‏ها، انجام کار خیر و فریادرسی دادخواهان و تحقق آرزوی آرزومندان و تصدیق گمان امیدواران و زیادی دوستان در زندگی و بسیاری گریندگان پس از وفات است.(10)

– کسی که از نظر تو در صلاحش پیروی نمی‏کند، پس تو هم به نظر او مگرای.(7)

– مسکنت و آرامش، کلید نماز است.(7)

– با دوست با تواضع، با دشمن با پرهیز و مراقبت، و با عامه‏ی مردم با گشاده‏رویی همنشین باش.(7)

– پیروان و دوستان هر امامی نسبت به او تعهدی دارند و تکمیل کردن وفای به عهد نسبت به امام، این است که به زیارت قبور آنان بروند.(11)

– مرد زیر زبانش پنهان است و چون سخن می‏گوید، شناخته می‏شود.(12)

– دشمنی با بندگان خدا، بد توشه‏ای برای آخرت است.(7)

– هر کس که قدر و منزلت خویش را بشناسد، هلاک نمی‏گردد.(7)

– مؤمن چون خشمگین شود، خشمش او را از رعایت حق بیرون نمی‏برد.(7)

محبت کردن با مردم، نصف عقل است.(13)

– سخت‏ترین کارها سه چیز است: انصاف و حق‏گویی، اگر چه علیه خود باشد؛ در همه حال به یاد خدا بودن؛ و با برادران ایمانی در اموال مواسات کردن.(7)

– شخص با سخاوت از غذایی که مردم برایش آماده کرده‏اند، می‏خورد، تا دیگران نیز از غذایی که او آماده می‏سازد، بخورند.(14)

– قرآن کلام و سخن خداست؛ از آن نگذرید و هدایت را در غیر آن نجویید که گمراه می‏شوید.(15)

– هر که از نفس خویش حساب کشد، سود برده و آن که از آن غافل شود، زیان کرده است.(7)

– کسی که بترسد، ایمن شود و کسی که عبرت گیرد، بینا گردد و آن که بینا شود، بفهمد و آن که بفهمد، بداند.(7)

– مؤمن چون خشم می‏گیرد، خشمش او را از حق به در نبرد و چون راضی شود، رضایتش او را به باطل نکشاند و چون به قدرت یافت، بیش از حق نگیرد.(7)

– در هر زمان که مردم گناه جدیدی را رایج کنند، خداوند تبارک و تعالی بلای جدیدی که تا آن زمان سابقه نداشته، بر آن‏ها وارد می‏سازد.(16)

– ثروت جمع نمی‏شود، مگر به پنج علت: بخل شدید، آرزوی طولانی، حرص غالب، قطع رحم و ندادن حقوق ارحام، و انتخاب دنیا بر آخرت.(7)

– کسی که روح تشکر نسبت به خلق خدا نداشته باشد، از نعمات پروردگار نیز شکرگزار نخواهد شد.(7)

– دشمنی با بندگان خدا، توشه‏ی بدی برای آخرت است.(7)

– هدیه، کینه‏ها را از دل می‏زداید.(7)

– کسی که به مسلمانی خیانت کند، از ما نیست.(7)

– خرد انسان مسلمان تمام نمی‏شود، مگر اینکه در او ده ویژگی باشد: از او امید خیر داشته باشند، از بدی او در امان باشند، خیر اندک دیگری را بسیار شمارد، خیر بسیار خود را کم انگارد، هر چه حاجت از او خواهند دلتنگ نشود، در طول عمر خود از دانش‏جویی خسته نشود، فقر در راه خدا برایش محبوبتر از توانگری باشد، خواری در راه خداوند برایش محبوب‏تر از سرفرازی در راه دشمن خدا باشد، گمنامی برایش شیرین‏تر از آوازه باشد و دهم آن که کسی را نبیند جز آن که بگوید او بهتر و پرهیزگارتر از من است.(17)

– هر کسی که نمی‏تواند به ملاقات ما بیاید، به ملاقات دوستان صالح ما برود؛ در این صورت خداوند ثواب ملاقات با ما را به او می‏دهد.(18)

1) کشف الغمه، ج 3، ص 124.

2) همان 125.

3) انوار البهیه، ص 345.

4) بحارالانوار، ج 78، ص 335.

5) اصول کافی، ج 2، ص 241.

6) انوار البهیه، ص 346.

7) همان.

8) مسند الامام الرضا، ص 257.

9) سیره‏ی معصومان، صص 201 – 197؛ به نقل از تحف العقول.

10) همان؛ به نقل از کتاب النزهه.

11) مسند الامام الرضا، ج 2، ص 254.

12) همان، ج 1، صص 294 – 291.

13) همان، صص 290 – 285.

14) همان، صص 305 – 294.

15) سیره‏ی معصومان، سید محسن امین، ص 200؛ به نقل از الذخیره.

16) مسند الامام الرضا، صص 301 – 257.

17) فی رحاب الائمه اهل‏بیت، سیره‏ی حضرت امام رضا علیه‏السلام، ص 147.

18) مسند الامام الرضا علیه‏السلام، ج 2، ص 254.