مأمون میخواست با حضور امام رضا صلوات الله علیه در دربارحکومتی، حرکت و نهضت سادات علوی و انقلابیون را در اطراف مملکت سرکوب کند، تا به آنان در صورت نارضایتی از حکومت این گونه وانمود کند که اگر نیازی به حرکت وشورش علیه حکومت باشد، خود امام صلوات الله علیه – که در رأس کار است – انجام می دهد و نیازی به تلاش های مانیست.
مأمون قصد داشت از راه بر پا کردن تشکیلات درباری و سلطنتی،
میان مردم و امام رضا صلوات الله علیه فاصله ایجاد کند و آن حضرت را از شیعیان و شیفتگانش دور نگه دارد تا وجههی مردمی آن حضرت را خدشهدار سازد.
آنچه بیان شد نمونههایی از سیاستهای مرموز مأمون درمقابل حجّت خدا حضرت امام رضا صلوات الله علیه بود که می خواست با این سیاستهای نور الهی را خاموش سازد.
امام رضا صلوات الله علیه نور خدا بود و با الهام الهی همه آن نقشه ها وتوطئه ها را نقش بر آب کرد.
سرانجام در پی این اهداف شوم مأموران حکومتی برای اجرای تصمیمات مأمون وارد مدینه شدند و به ظاهر از امام رضا صلوات الله علیه دعوت به عمل آوردند.
امام رضا صلوات الله علیه در اولین اقدام، با قبر رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم و با مردم وداع نموده و با ناله و گریهی خود به همهی مردم فهمانده که این سفر عاقبت خوشی ندارد و هدف دربار، شهید کردن ایشان است. این نالهها و گریهها و شیوهی خداحافظی امام رضا صلوات الله علیه د رخنثی کردن دومین هدف مأمون همواره فرمود:
«من هرگز از ولایتعهدی دربار مأمون راضی نیستم، ولی اکنون که تهدید به قتل شدهام از روی اکراه و اجبار آن را میپذیرم و به شرطی ولایتعهدی را قبول میکنم که در هیچ کاری شریک و یاور او نباشم».
آن حضرت با این سخن به همه فهماند که هرگز شریک جرایم و جنایات مأموران نیست.
امام صلوات علیه حکومت غاصبانه مأمون را حکومت ظاغوت می دانست. از این رو به کسی که از شهری دیگر برای دیدن مأمون آمده بود فرمود:
«سفر تو سفر حرام است؛ زیرا هر کسی برای دیدار طاغوت سفر کند، سفرش معصیت است و نباید نماز را شکسته بخواند.»
بدین وسیله مأمون را نیز مانند هارون طاغوت معرفی کرده و از این راه نقشهی سوم مأمون نیز باطل شد.
طبق نقل های معتبر تاریخی امام رضا صلوات الله علیه از ابتدا شرط کرد که در هیچ یک از کارهای حکومتی دخالت نکند؛ زیرا حکومت مأمون را قانونی و اسلامی نمیدانست و بدین وسیله نقشهی دیگراو را خنثی کرد.
امام رضا صلوات الله علیه با پارسایی و وارستگی و زندگانی ساده و همنشینی با محرومان، قداست خویش را آشکار ساخته و بدین گونه پنجمین نقشهی مأمون هم نقش بر آب شد.
آری پیشوای امام هشتم شیعیان امام رضا صلوات الله علیه نه تنها جنایات ماموران را توجیه نکرد؛ بلکه با بهره گیری از موقعیت های مناسب نقشه های شوم او را آشکار ساخت و آن ها را ناکام گذاشت.
از طرفی چندین بار از امام رضا صلوات الله علیه تقاضا شد که جلوی نهضت علویان را در شهرها بگیرد ولی امام علیهالسلام نپذیرفت
و بدین طریق مأمون از هفتمین هدف خود نیز محروم ماند.(1)
کتابی که پیش رو دارید گزارش مختصری از زندگانی حضرت امام رضا صلوات الله علیه و کرامات آن بزرگوار است که به صورت فشرده و گذرا بررسی شده است. بخش پایانی آن نگاهی به سخنان گهربار آن حضرت است، باشد که با سرمشق قرار دادن آن ها بیش از پیش در راه ولی نعمت و مولایمان حضرت علیّ بن موسی الرّضا صلوات الله علیه آلاف التحیة والثناء گام برداریم و پیرو راستین آن حضرت باشیم.
ذیقعده 1421
علی کرباسی زاده
1) با اقتباس از منشورات آستان قدس رضوی.
