مناظره امام با مروزی

مأمون از امام علیه‏السلام درخواست کرد، در مجلس دیگری که تشکیل داده بود حضور یابد، و با سلیمان مروزی متکلم خراسان مناظره فرماید، گفتگوی امام علیه‏السلام در این مجلس در پیرامون مسائل معروف چندی بود که همواره مورد بحث متکلمان است و سخن از مسأله «بداء» آغاز شد، امام علیه‏السلام معنای درست آن را بیان و فرمود: علم خداوند عزوجل دوگونه است، علمی که مخزون و پوشیده است و آن را جز خودش نمی‏داند، و «بداء» مربوط به همین گونه از علم خداست، و دیگری علمی است که خداوند به فرشتگان و پیامبران خود تعلیم می‏دهد.

برای رفع هرگونه شبهه و ابهام درباره این مسأله توضیح داده می‏شود که «بداء» عبارت از این است که: خداوند بنا به اقتضای مصلحت، تعلق اراده خود را به امری اعلام می‏کند، ولی در واقع اراده او به امر دیگری تعلق دارد که ضد آن است، و پس از گذشت مصلحت، و رفع موانع بروز، اراده واقعی خود را ظاهر می‏سازد، و به نظر خلایق چنان می‏آید که خداوند چیز دیگری خواسته، و از اراده اولی خود، عدول فرموده است، این

از نظر خلق «بداء» ست در حالی که هیچ گونه بدا و عدولی در اراده واقعی خداوند روی نداده است.

موضوع «بداء» همین حقیقت ساده و منطقی است که به این نحو مورد اعتقاد شیعه امامیه می‏باشد، و عدم درک حقیقت این نظریه و توجیه آن به صورت نادرستی که مستلزم نسبت جهل به حقتعالی است کار کسانی است که پیروی مذاهب دیگر اسلامی را دارند و با شیعه امامیه دشمنی می‏ورزند، و بیرحمانه به آنان تهمت و افترا می‏بندند.