استاد شهید مطهری در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران دربارهی ملا محمدباقر سبزواری مینویسد:
ملا محمدباقر سبزواری، معروف به محقق سبزواری، اهل سبزوار بوده و در مکتب اصفهان (که هم مکتب فقهی بوده و هم فلسفی) پرورش یافته و از این رو جامع المعقول و المنقول بوده است. نام او در کتب فقهیه زیاد برده میشود و کتب معروف او در فقه، یکی به نام ذخیره و دیگری به نام کفایه است و چون فیلسوف هم بوده است، بر الهیات شفای ابوعلی سینا حاشیه نوشته و در سال 1090 هجری قمری در گذشته است. محقق سبزواری نزد شیخبهایی و مجلسی اول تحصیل کرده است….
فقیه بزرگوار، محقق سبزواری، فرزند محمد مؤمن خراسانی، در سبزوار متولد شده و در اصفهان میزیسته است. او از بزرگان و فقهای شیعه در قرن یازدهم هجری و از شاگردان برجستهی مجلسی اول و شیخبهایی بوده است. دایی مکرم آقا جمال خوانساری، و برادرزن آقا حسین خوانساری و استاد او نیز بوده است. امامت جمعه و جماعت و منصب شیخ الاسلامی و تدریس مدرسهی ملا عبدالله شوشتری به او واگذار گردید. با ملا حسن فیض کاشانی الفت و انس داشت و در اثر عنایت خاص شاه عباس دوم (سلطنت 1078 – 1051) بسیار محترم و بر دیگران مقدم بود. در علوم عقلی از شاگردان میرفندرسکی، و در علوم نقلی از شاگردان ملا حسنعلی شوشتری و برخی دیگر از بزرگان آن روزگار بود. برخی از نوشتههای او عبارتند از:
1 – جامع الزیارات عباسی به زبان فارسی که برای شاه عباس دوم نگاشته است.
2 – حاشیه الهیات شفاء.
3 – حاشیه شرح اشارات.
4 – ذخیرة المعاد فی الارشاد، که تا آخر باب حج است و در تهران چاپ شده است و به همین جهت صاحب ذخیره نیز خوانده میشود.
5 – روضة الأنوار فی آداب الملوک.
6 – شرح زبدة الاصول شیخبهایی.
7- کفایة الفقه، که در تهران چاپ شده است.
ملا باقر سبزواری طبع شعر روانی نیز داشته است. رباعی زیر از اوست:
در عالم تن چه ماندهای بیمایه؟++
پایی بردار و بگذار از نو پایه
از مشرق جان، بر تو نتابد نوری++
تا از پی تن همی روی چون سایه
او پس از عمری خدمت به اسلام، در سال 1090 ه. ق در اصفهان درگذشت و جنازهاش به مشهد مقدس رضوی علیهالسلام منتقل گردید و در مدرسه میرزا جعفر، در سردابی قبر شیخ حر عاملی مدفون گردید.(1)
1) فقهای نامدار شیعه ص 249 و ص 251. با کمی تصرف.
