مرحوم شیخ صدوق به نقل از حاکم بیهقی حکایت کند:
روزی حضرت علی بن موسی الرضا علیهالسلام در جمع عدهای نشسته بود، ضمن فرمایشاتی فرمود: در دنیا هیچ نعمت واقعی و حقیقی وجود ندارد.
بعضی از دانشمندان حاضر در مجلس گفتند: یا ابن رسول الله! پس این آیهی شریفهی قرآن«لتسئلن یومئذ عن النعیم» (1) که مقصود آب سرد و گوارا می‌باشد، را چه میگوئی؟
حضرت با آوای بلند اظهار نمود: شما این چنین تفسیر کردهاید؛ و عدهای دیگرتان گفتهاند: منظور طعام لذیذ است؛ و نیز عدهای دیگر، خواب راحت و آرامبخش تعبیر کردهاند.
و سپس افزود: به درستی که پدرم از پدرش، امام جعفر صادق علیهالسلام روایت فرموده است که: خداوند متعال نعمتهائی را که در اختیار بندگانش قرار داده است، همه به عنوان تفضل و لطف بوده است تا مورد استفاده و بهره قرار دهند.
و خدای رحمان اصل آن نعمتها را مورد سؤال و بازجوئی قرار نمیدهد و منت هم برایشان نمیگذارد، چون منت نهادن در مقابل لطف و محبت، زشت و ناپسند است.
بنابراین، منظور از آیهی شریفهی قرآن، محبت و ولایت ما اهلبیت رسول الله صلوات الله علیهم است که خداوند متعال در روز محشر، پس از سؤال پیرامون توحید و یکتاپرستی؛ و پس از سؤال از نبوت پیغمبر اسلام، از ولایت ما ائمه، نیز سؤال خواهد کرد.
و چنانچه انسان از عهدهی پاسخ آن برآید و درمانده نگردد، وارد بهشت گشته و از نعمتهای جاوید آن بهره میبرد، که زایل و فاسدشدنی نخواهد بود.
سپس حضرت رضا علیهالسلام افزود: پدرم از پدران بزرگوارش علیهمالسلام حکایت فرمود، که رسول خدا صلی الله علیه و اله و سلم خطاب به علی بن ابیطالب علیهالسلام فرمود:
ای علی! اولین چیزی که پس از مرگ از انسان سؤال میشود، یگانگی خداوند سبحان، سپس نبوت و رسالت من؛ و آن گاه از ولایت و امامت تو – و دیگر ائمه – خواهد بود، با کیفیتی که خداوند متعال مقرر و تعیین نموده است.
پس اگر انسان، صحیح و کامل اقرار کند و پاسخ دهد، وارد بهشت جاوید گشته و از نعمتهای بیمنتهایش بهرهمند میگردد.(2)
1) سورهی تکاثر: آیهی 8.
2) تفسیر البرهان: ج 4، ص 502، ح 5، به نقل از توحید شیخ صدوق.
