واقفیان گروهی از پاکدلان و سادهاندیشان اصحاب امام علیهالسلام را فریفتند، و شبهات و تشکیکاتی را نزد آنها عنوان کردند، در نتیجه اینها به واقفیان گرویدند، و باطل آنها را پذیرفتند و به اطاعت آنها درآمدند، آنان عبارت بودند از: عبدالرحمن حجاج، رفاعة بن موسی، یونس بن یعقوب، جمیل بن دراج، حماد بن عیسی، احمد بن محمد بن ابینصر، حسن بن علی وشاء و امثال اینها، که همه از بزرگان اصحاب اهلبیت علیهمالسلام به شمار میآمدند، لیکن اینها بعد از مذهب وقف برگشتند، و به امامت امام رضا علیهالسلام اعتراف کردند، اما برخی از کسانی را که با دادن مال فریب داده، و به طریقه خود درآورده بودند، دلیل و حجت برای آنها سودی نداشت، و همچنان در گمراهی خود باقی ماندند، و به همین حال مردند، مانند حمزة بن بزیع که امام رضا علیهالسلام از او به بدبخت و شقی تعبیر فرموده است.
از ابراهیم بن یحیی بن ابیالبلاد نقل شده که گفته است:
امام رضا علیهالسلام فرمود: آن حمزة بن بزیع بدبخت چه کار کرد؟
عرض کردم: او همان است که از پیش بوده است.
امام فرمود: او گمان میکند، پدر من زنده است، اینها امروز شک میکنند، و فردا بی
دین و زندیق خواهند مرد، صفوان گفته است، در پیش خود گفتم، اینها را میشناسم که در شک و تردیدند، چگونه ممکن است بیدین و زندیق بمیرند، دیری نگذشت، که شنیدم یکی از اینها در هنگام مرگش گفته است: او به پروردگاری که او (موسی بن جعفر علیهالسلام) را میرانیده کافر است. این گواهی است بر صدق فرمایش امام رضا علیهالسلام(1)
امام رضا علیهالسلام در مبارزه با واقفیها رنج فراوان تحمل فرمود، یاوهگوییها و اوهام پوچ آنها را مردود اعلام کرد و از انگیزههای شیطانی و هوسهای نفسانی آنها، پرده برداشت، و آنها را در پیش همه رسوا کرد، تا نفوس ضعیف و سست اعتقاد، فریب نخورند، و در دام آنها گرفتار نشوند.
1) غیبت شیخ طوسی ص 50.
