جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

شک در صدق نسبت این کتاب به امام

زمان مطالعه: 2 دقیقه

آنچه از ملاحظه رجال سند این کتاب برای ما حاصل می‏شود، عدم وثوق درباره انتساب آن به امام رضا علیه‏السلام است زیرا برخی از رجال مذکور معتبر نیستند، علاوه بر این دارای اسلوبی مضطرب و غیرمنسجم و تعبیرات ناموزونی است که بعید به نظر می‏رسد، نوشته شخص امام علیه‏السلام باشد. و همچنین مشتمل بر احکام چندی است که التزام به آنها در مذهب ما ثابت نشده است، مانند وجوب قنوت در نمازهای پنجگانه، و وجوب صلوات بر پیامبر صلی الله علیه و آله در هر جا و هنگام عطسه کردن و ذبح و غیر آن، و وجوب تکبیر در نماز عیدین به این ترتیب که در نماز عید فطر پس از ادای پنج صلوات و پس از نماز عید قربان پس از گفتن ده صلوات تکبیر واجب است، همچنین در منی پس از ادای پانزده صلوات، و دیگر این که زنان در حال نفاس اگر تا هیجده روز، آمدن خون ادامه یابد، نماز نخوانند و اگر پیش از این مدت از خون پاک شوند نماز را به جای آورند و اگر آمدن خون از هیجده روز تجاوز کند، غسل کنند و نماز خوانند، و مانند مستحاضه عمل کنند، و نیز این کتاب در روایت دوم خود می‏گوید اضافه می‏شود بر آنچه در روایت نخست این رساله است که گناهان صغیره پیامبران بخشیده شده است، در حالی که این گفتار با قول امام علیه‏السلام مبنی بر عصمت پیامبران از گناهان صغیره و کبیره منافات دارد.

همه این دلائل ما را به این اعتقاد که این رساله نوشته و تألیف امام رضا علیه‏السلام نیست نزدیک می‏گرداند، علاوه بر این کتاب خلافت مأمون و اسلاف او را باطل شمرده، و آنها را به گمراهی و دوری از حق و هدایت توصیف کرده، و امامان حق را صریحا به ائمه دوازده گانه منحصر ساخته است. همچنین در این رساله حجاب تقیه پاره شده و آنچه را ائمه علیهم‏السلام در تمام طول تاریخ زندگی خود بدان پای‏بند بوده‏اند ترک کرده است، و این خود نشانه عدم صحت انتساب آن به امام علیه‏السلام می‏باشد.

از احتمالات چندی که درباره این کتاب داده‏اند، آنچه به نظر ما به واقع نزدیک می‏آید این است که این رساله مجموعه فتواهای یکی از علماست که مشتمل بر نظریات او در شؤون اعتقادی و تشریعی است، و اسلوب رساله و سبک ناموزون آن در تنظیم و ترتیب مطالب، و ذکر برخی احکام شاذ و نامقبول دلایل این نظریه و مؤکد آن به شمار است.