در دوران حکومت امین و سالهایی که بین مرگ هارون و حکومت مأمون فاصله شد، برخوردی میان امام و مأموران حکومت عباسی در تاریخ به چشم نمیخورد و پیداست که دستگاه خلافت بنی عباس در این سالهای کوتاه، گرفتار اختلافهای داخلی و درگیری امین و مأمون و خلع مأمون از ولایتعهدی و واگذاری آن به موسی فرزند امین بود. در این رهگذر، امین فرصتی برای آزار علویان به ویژه امام رضا علیهالسلام نیافت و در حقیقت میتوانیم این سالها (198 – 193) را ایام آزادی نسبی امام و فرصت خوبی برای فعالیتهای فرهنگی آن
حضرت بدانیم.(1)
امام از این آزادی، کمال استفاده را در جهت تربیت شاگردان و رسیدگی به امور شیعیان و تبیین اصول تشیع و تهذیب و تکمیل احادیث خاندان نبوت و مناظره و مباحثه با غیرمسلمانان نمودند و قدمهای ماندگاری در تعمیق، تحکیم و گسترش تشیع برداشتند.
1) ابناثیر، الکامل فی التاریخ، ج 6، ص 287.