محدث قمی رحمه الله میفرماید:
یکی از علمای اهلسنت قصیدهای از حضرت امام رضا صلوات الله علیه نقل کرده که مشتمل بر حکمتها و موعظههای زیادی است، من آن قصیده شریفه را در نفثة المصدور نقل نمودهام(1)
یکی از ابیات آن قصیده که در مذمّت حرص و طمع است، بدین مضمون میباشد:
لا تحترض فالحرص یذری الفتی++
و یذهب الرونق من بهجته
حرص و طمع نداشته باش که همانا حرص و طمع، جوانمردی را از بین میبرد و آن رونق و شادابی را از چهرهی شخص زایل میکند.
و بسیار ظریف است چند بیتی که ابواسحاق در مذمت طمع و مال اندوزی بیان میکند. و آن ابیات حکمت آمیز عبارتند از:(1)
اذا المرء یعتق من المال نفسه++
تملکه المال الذی هو مالکه
الا انما مالی الذی منفق++
و لیس لی المال الذی انا تارکه
اذا کنت ذا مال فبادر به الذی++
یحق و الا استهلکته مهالکه(2)
اگر انسان خود را از دست اموالش آزاد و رها نکند، در واقع اموال، مالک او خواهند بود، نه این که او مالک اموالش باشد.
آگاه باشید که در حقیقت اموال من، آنهایی هستند که انفاق
نمودهام (چرا که اثرات و حسنات آن برای من باقی میماند) و همانا اموالی را که من از خود به جای گذاردهام اموال من نبوده و از دستم رفتهاند.
و اگر تو متمکّن و دارای اموالی بودی، پس به آن افرادی رو کن که مستحق آن هستند و گرنه آفتهایی که برای ثروتها هستند، اموال تو را نابود خواهند کرد و حظّ و بهرهای از آن نخواهی برد.
1) منتهی الامال: ج 2 ص 497.
2) منتهی الامال: ج 2 ص 497، بحارالأنوار: ج 49 ص 110، عیون اخبار الرّضا صلوات الله علیه ج 2 ص 175.