همان طورکه می دانیم خراسان(1) در شرق ایران و خراسان قدیم که شامل افغانستان وکشورهای آسیای میانه که در زمانهای دور شهرهای مرو- سمرقند و بخارا و خوارزم به تناوب مرکز استان خراسان بوده و امام هشتم علیه السّلام مدت دو سال در مروکه امروز در ترکمنستان قرار دارد و در آن موقع پایتخت مأمون بود اقامت داشتند و استان خراسان به انضمامِ خراسان قدیم، شرقی ترین منطقه ی مسلمان نشین است و اگر مشهد را مقدّس ترین شهر مذهبی شرق اسلام بگوئیم، سخنی به گزافه نگفته ایم؛با این که مقدّس ترین شهر ایران است.
همان طورکه خورشید عالم افروز از شرق اشعّه های خود را بر جهان می تاباند، امام هشتم علیه السّلام از شرق اسلام که خراسان باشد، انوار تابناکش را بر ایران اسلامی می گسترد و این خورشید ولایت شعاع انوارش در شرق اسلام که کشورهای بزرگ اسلامی هم چون کشور خودمان و میلیون ها مسلمان از پاکستانی و هندی و اندونزی (که از لحاظ جمعیّت بزرگترین کشور اسلامی است) و مالزی قرار دارند، می تابد و همه ی مسلمانان از چشمه ی خورشید شرق بهره ها می برند که زبان از گفتنش
الکن ولال و قلم از نوشتنش قاصر است و یکی ازرموز بقای گستردگی و بقای تشیّع در منطقه ی شرق اسلام، وجود مبارک امام هشتم علیه السّلام در خراسان است.
خداوند بر ما ایرانیان مخصوصاً اهالی خراسان منّت نهاد و مضجع و بارگاه هشتمین پیشوای اسلام را درخاک ما قرارداد و ما باید خدای را شاکر باشیم که بر ما چنین نعمتی بزرگ را ارزانی داشته و بارگاه هشتمین پیشوای شیعیان و مسلمانان جهان را در میهن اسلامی ما قرار داده است. اینک به تحلیلی درباره ی تاریخ و داستان می پردازیم:
1) خراسان: در لغت کلمه مرکّبی است از خور (به معنی خورشید) و آسان (به معنی شرق) و خراسان امروزی که بزرگترین استان ایران و در شمال شرقی کشورمان وجود دارد مرکز آن مشهد است که در زمان عبّاسیان طوس نامیده می شده و مشهد (بر وزن مفعل، اسم زمان و مکان) یعنی مکان شهادت، بعد از شهادت امام هشتم علیه السّلام به طوس مشهدالرّضا می گفتند یعنی مکان شهادت امام رضا علیه السّلام. (نام قبلی طوس طابران بوده و اعراب آن را در سال 649 میلادی فتح نمودند و در سال 1389 میلادی مغول آن را ویران کردند.) خراسان قدیم با خراسان بزرگ: که از شهرهای قدیمی آن یکی نیشابور است که در زمان طاهریان پایتخت ایران بوده دیگر سرخس است و سبزوار (که نام قدیم آن بیهق بوده) و اوّلین حکومت شیعه که سربداران بوده اند در آن جا تشکیل شد و خراسان قدیم شامل استان خراسان کنونی کشور خودمان به اضافه ی شمال افغانستان، شهرهای هرات و بلخ، کشور ترکمنستان که شهر مرو پایتخت مأمون بوده و منطقه ی تاجیک زبانان شامل کشورهای ازبکستان و تاجیکستان ماوراءالنّهر نام داشته و شهرهای مهمّی هم چون سمرقند و بخارا، خُجند، خیوه، اورگنج از شهرهای خراسان قدیم است.
