عبدالعزیز بن مسلم می گوید: ما، در شهر مرو به همراه امام رضا علیه السلام بودیم یک روز در مسجد جامع آن دور هم گرد آمدیم و مردم درباره ی امامت صحبت می نمودند و اختلاف نظرهایی که در آن است یادآور می شدند و من خدمت مولا و آقایم) امام رضا علیه السلام رسیدم و موارد مورد بحث مردم را به عرض آن حضرت رسانیدم. امام لبخندی زدند سپس فرمودند: ای عبد العزیز! مردم نادان هستند و در دین خود فریب خوردند. خداوند عزّوجلّ پیامبر خود را قبض روح نکرد، تا دین خود را کامل گردانید و قرآن را برای او نازل کرد که بیان هر چیزی درآن است و حلال و حرام و حدود و احکام و هر چه مردم به آن نیازمند هستند به طورکلّی درآن بیان نموده و در آیه ی 38 سوره ی انعام می فرماید: “ما فَرطنا فِیِ الکِتابِ مِن شیئی ” یعنی: (ما چیزی را در قرآن کم نگذاردیم). و در حَجَّة الْوِداع(1) که پایان عمر ظاهری رسول خدا صلی الله علیه و آله بود خداوند به او این آیه را نازل کرد: الیومُ اَکْمَلْتُ لَکُمْ دینُکُمْ وَ اَتَمَمْتُ عَلَیَّ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکُمْ اَلأسْلامَ دیناً.(2) امروز دین خود را برای شما کامل کردم و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را دین شما پسندیدم. امر امامت ازکمال دین است و پیامبرصلی الله علیه و آله از این دنیا نرفتند مگر این که تا برای امّتشان همه ی مصالح دین را بیان نمودند و علی علیه السلام را ستودند و امام آن ها نمودند.
امامت مقامی است که خداوند آن را مخصوص ابراهیم ساخت پس از درک
مقام نبوّت و خلَتْ (دوستی) و آن را درجه سوّم او نمود وی را به وسیله ی آن شرافتمند گردانید و نامش را بلند آوازه نمود.
آیه ی 124 سوره ی بقره(3) و آن گاه که خداوند ابراهیم را با کلماتی آزمود و آن ها را درست ادا نمود و به او فرمود: راستی من تو را برای مردم امام ساختم- حضرت خلیل ازشادمانی به این مقام عرض کرد: “وَ مِنْ ذُرّیتی ” یعنی: ازذرّیه ی و نژاد من هم؟ باری تعالی فرمود: “قالَ لا یَنالُ عَهدیِ الظّالمینَ ” یعنی: فرمان من به ستمکاران نمی رسد.
این آیه امامتِ هر ظالمی را تا روز قیامت باطل کرد، و آن را مخصوص برگزیده ها نمود.
راستی امامت مقام پیامبران وارث اوصیاء است، راستی امامت خلافت از خدا، و خلافت رسول خداصلی الله علیه و آله و مقام امیرالْمؤمنین علیه السلام و خلافت حسن و حسین علیهم السلام است.
راستی امامت زِمام دین و نظام مسلمین و صلاخ دنیا و عزّت مؤمنان است. به وسیله ی امام نماز و زَکوة و روزه و حجّ درست می شوند و خِراج و صدقات فراوان می گردند، و حدود احکام اجرا می شوند، و مرزها و سر حدّات محفوظ می مانند. امام حلال خدا را حلال و حرام خدا را حرام می داند.
حدود خدا را اِقامه می کند (برپا می کند) و از دین خدا دفاع می نماید.
امام خورشید تابانی است که نورش جهان را فرا گیرد، و در افقی قرار دارد که دیده ها و دست ها به او نرسد، امام ماه تابنده و چراغ فروزنده و نور طلوع کننده و ستاره ای است راهنما در اوج شب تاریک و دلیل هدایت و نجات بخش از هلاکت است و…. امام ازگناهان پاک و از عیوب مبرّی است و… امام یگانه ی روزگار خود است هیچ شخصی همپایه ی او نیست و دانشمندی با او برابری نمی کند. جایگزینی
برای او نیست و مانند و نظیری ندارد و….
آیا پندارند (غاصبین و دروغگویان) که امام جز درخاندان رسول خداصلی الله علیه و آله یافت شود؟ به خدا سوگند که وجدان های خودشان آن ها را دروغگو شمارند و… برای این که می خواهند به رأی خود امامی بسازند، چگونه می توانند برای خود امامی انتخاب کنند؟ با این که امام دانایی است که جهلی ندارد، و سرپرستی است که نیرنگ نبازد، معدن نبوّت است، نژادش(4) آلودگی ندارد، و هیچ فردی در شرافت به او نرسد. درکار امامت نیرومند است، و به سیاست دانشمند سزاوارریاست است و اطاعت از او واجب، قائم به امر خدا است و خیر خواه بندگان خدا است.
1) آخرین حجّی که با حضور حضرت رسول خداصلی الله علیه و آله برگزار شد حَجَّة الْوِداعْ نام داشت زیرا پیامبر به روایت شیعه در 28 صفر یعنی 78 روز بعد از مراسم حجّ و به روایت اهل سنَّت 3 ماه و 2 روز یعنی در 12 ربیع الاول رحلت نموده اند. و در 18 ذیحجّه یعنی بعد از مراسم حجّ به فرمان خداوند حضرت رسول خداصلی الله علیه و آله، حضرت علی بن ابی طالب علیه السلام را علنی و آشکارا در حضور جمعیّتی انبوه به جانشینی خود انتخاب کردند.
2) سوره ی مائده آیه ی 3.
3) وَ اِذاْبَتلی اِبْراهیمَ رَبّه بکَلِماتٍ فَاَتمَّهن قالَ انِیّ جاعِلکَ لِلنّاسِ اِماماً قالَ وَ مِنْ ذریّتی قالَ لایَنال عَهْدِیِ الظِّالمینَ.
4) اِنّما یُرید اللهُ لیذْهِبَ عَنْکمُ الرّجس اَهْلَ الْبَیتِ یُطَهرَکُمْ تَطْهیرا. و خدا چنین می خواهد که ناپاکی هر آلایش را از شما خانواده ی نبوّت ببرد و شما را از هر عیب پاک و منزّه گرداند. سوره ی احزاب آیه ی 33. و در زیارت جامعه ی اَئمّةُ الْمؤمنین درباره ی اهل بیت چنین می خوانیم: بِاَنَّ اللهَ قَدْ طَهَّرَکمْ مِنَ الْفَواحش ما ظَهَرَ مِنْها و ما بَطَنَ وَ مِنْ کل ریبَة وَنَجاسَةٍ. و معنی این فراز و زیارت چنین است: و خداوند شما را پاک داشته از زشتی ها و پلیدی ها، پلیدی های آشکار و پنهان از هر شک و شبهه و آلودگی و پستی و پلیدی وکارهای ناپسند.